گفتگویی از جنس آرامش و امید با امیررضا خوش‌سیما، نوازنده و مدرس موسیقی

به گزارش پیام خبر، امیررضا خوش‌سیما، جوان ۲۲ ساله و آتیه‌دار شیرازی در عرصه‌ی موسیقی، مهمانِ یکی از شب‌های پاییزی ما بود تا بیشتر از خود و شگفتیِ دنیای هنر به‌ویژه سنتورنوازی‌اش بگوید. خوش‌سیما از سنین کودکی راه نام‌آوری را برگزیده و برای رسیدن به سرمقصودِ خود همچنان در تکاپوهای امیدوارانه است تا به‌زودی نامش هم‌ردیف آهنگسازان و نوازندگانِ شهره قرار بگیرد. در ادامه شاهد نتیجه‌ی این گپ‌وگفت خواهید بود. امیررضا خوش‌سیما علاقه‌مندی خود به موسیقی را مرهونِ موسیقی‌پروریِ پدرش دانست و گفت: پنج، شش ساله بودم که دستانم با کیبورد و پیانو دوستی گرفت و از همان هنگام با نُت‌ها آشنا شدم. او که نواختن پیانو را برگزیده بود شبی به‌طور اتفاقی با سوز سنتور کوک می‌شود و مسیر خود را به سمتِ این ساز تغییر می‌دهد. پدر خانواده که دغدغه‌ی موسیقی دارد فرزند کودک‌سال‌اش را به کلاس‌های آموزشی متعدد می‌فرستد تا سنتور را به‌خوبی فرابگیرد. خوش‌سیما در سنین هشت، نه‌سالگیبه‌طور رسمی موسیقی را در محضر اساتید بسیاری می‌آموزد و از مکتب و سبک‌های گوناگونی همچون موسیقی کلاسیک ایران و معاصرنوازی تحصیلِ علم می‌کند. او اعتقاد دارد هر مکتبی در جایگاهِ خود بزرگ و ارزشمند است و می‌توان از آن درس‌های مفیدی گرفت. بنابراین موسیقی را نتیجه‌ی ذات و خلاقیتِ فردی می‌داند که درست یا غلط بودن یک مکتب را نشان نمی‌دهد؛ بلکه آنها را از لحاظ کیفی جدا می‌کند. این نوازنده‌ که اکنون رشته‌ی الکترونیک را رها کرده و به تحصیل آکادمیک موسیقی روی آورده است، موفقیت هر فرد را منوط به حرف‌هایی که برای گفتن دارد، می‌داند نه اینکه از شاگردیِ اساتیدِ نامی و وصل شدن به آن‌ها پله‌ برای بالا رفتن بسازد. خوش‌سیما از موسیقی کلاسیک ایران به غنی بودن و پرباری‌اش یاد می‌کند اما گله‌هایی از نسل امروزی دارد. نسلی که گوششان چندان با موسیقی فاخر آشنا نیست و در توصیفشان، تعبیر «یک دقیقه‌ای‌ها» را به‌کار می‌بندد؛ یک دقیقه‌های اینستاگرامی. بااین‌حال از قدرت و تاثیرگذاری موسیقی ریشه‌دار ایرانی غافل نیست و آن را مناسب هر سلیقه و سبک‌ و سیاقی می‌داند. به نظر خوش‌سیما چونموسیقی کلاسیک بیشتر در ایام سوگواری شنیده می‌شود متولدین دهه‌های کنونی گمان می‌برند با موسیقی اندوهناکی طرف‌اند و ازاین‌رو کمتر با آن انس می‌گیرند. خوش‌سیما با تاکید بر این حس گفت: درست است بعضی از دستگاه‌ها مانند دستگاه دشتی یا همایون نوای غم‌انگیزی دارند اما از طرفینیز دستگاه هیجانی شور و دستگاه ماهور را داریم که از آن به‌عنوان موسیقی کودک یاد می‌کنند و شادی‌آفرین است. او همچنین به سخت‌گیری‌هایچند دهه‌یپیشین اشاره کرد و گفت: برخی از خانواده‌ها در دهه‌های پنجاه و شصت در برابر فراگیری علم موسیقی و داشتن ساز جبهه‌گیری می‌کردند اما امروزه طی فرهنگ‌سازی‌های انجام‌شده می‌بینیم که بیشتر خانواده‌ها با موسیقی آشتی کرده و فرزندان خود را در کنار کلاس‌های آموزشیِ دیگر به یادگیری هنر نیز ترغیب می‌کنند. البته به عقیده‌ی امیررضا خوش‌سیما هنوز فرهنگ آموزش هنر به‌ویژه موسیقی به‌درستی جا نیفتاده است و اغلب این کلاس‌ها منوط به فراغت سه‌ماهه‌ی تابستان بوده و در ایام مدرسه کنار گذاشته می‌شوند. او در تصریح عقیده‌ی خود گفت: تداوم در یادگیری موجب تغییر و شکوفایی افراد می‌شود و نباید تنها به پر کردن اوقات فراغت اکتفا کرد. این جوان خوش‌قریحه ضمن انتقاد از برخی موسیقی‌های پوشالی عصر حاضرادعا کرد: این‌گونه آهنگسازی‌ها از اقبال جمعی برخوردارند اما نه محتوای معناداری دارند و نه از لحاظ هارمونی و آهنگ‌سازی قوی هستند. همچنین موزیک‌ویدیوهای بی‌کفیتی از آن‌ها اجرا می‌شودو با این وجود همه‌گیر شده‌اند. او در ادامه ابراز امیدواری کرد: به مرور و پس از شکاف‌های گسترده‌ای که حاصل می‌شودزمانی فراخواهد رسید که آگاهی مردم افزایش یابد و به اصالت ذات خود و اصالت هنر بازگردند. خوش‌سیما همچنین با اشاره به موانعی که بعضی اوقات پیش روی اجراهای موسیقی سنتی قرار دارد گفت: در مسیر کسب مجوز برای اجرای زنده‌ی موسیقی سنتی تنش‌هایی وجود دارد درحالی‌که اجراهای دیگر به راحتی مجوزهای متعددی در سال دریافت می‌کنند. البته او چنین اتفاقی را امری مطلوب و مفید دانست و اذعان داشت: به هیچ عنوان سبک‌های دیگر موسیقی نباید از صحنه‌ی رقابت دور بمانند اما بهتر است به همان میزان به موسیقی سنتی نیز بها داده شود تا گوش موسیقیایی مردم با هر دو سبک آشنا شده و حق انتخاب داشته باشند. این‌گونه خودشان سطح کیفی آثار را می‌سنجند و به تمایزهای احتمالی پی می‌برند. خوش‌سیما با اشاره به برگزیدن سبک تلفیقی برای ادامه راه خود بیان کرد: من سبک تلفیقی را برگزیده‌ام؛ بدان معنا که به‌طور کامل از موسیقی و ردیف در آثارم استفاده می‌کنم اما در قالبموسیقی غرب یعنی از گام‌های مینور و ماژور غربی کمکگرفته و همان موسیقی دارای ردیف را به‌صورت امروزی و نوین‌تر نشان می‌دهم. وی افزود: تمام کارهای من در ردیف موسیقی ایران می‌گنجد ولی به روش هارمونیزه‌شده که هم مطابق با سلیقه‌ی غربی و توجه‌برانگیز باشد و هم اصالت موسیقی شرقی را داشته باشد. خوش‌سیما برنامه‌ی هم‌اکنون خود را شناخت بیشتر سبکی اعلام کرد که برگزیده است و توضیح داد: وجود اساتید برای یادگیری هرحرفه‌ای لازم و ضروری است و باید آموزه‌هایشان را سرمشق راه خود قرار دهیم اماهرکسی در مسیر هنر به‌ویژه موسیقی نیازمند است که به شناخت فردی برسد. باید روش شخصی خود را دنبال و پربار کرده و شیوه‌ی منحصر به فردش را بیابد. براین‌اساس در مرحله شناخت قطعات هستم تا زمانی که یک آلبوم مستقل ارائه دهم و پس از آن به اجرای کنسرت برسد. این جوان کم‌سن‌وسال گذر زمان را برای تجربه‌اندوزی و رسیدن به مهارت وافی لازم شمرد و خبر داد:بیشتر افراد، من را با قطعه‌ی رازی که منتشر کرده‌ام می‌شناسند و انتظار قطعه‌هایی برتر از آن را دارند. درهمین راستا مشغول آماده‌سازی قطعه‌ی جدیدی هستم که به‌زودی منتشر خواهم کرد. خوش‌سیما نیز بر لزوم نقد حساس و محتاطانه‌ی موسیقی تاکید و بیان کرد: وجود نقد در هر زمینه‌ای ضرورت دارد اما هنگامی‌که به‌طور مثال هفتاد درصد از عامه‌ی مردم با موسیقی اصیل بیگانه باشند و نقد اثر را بشنوند، دچار زدگی و عقب‌رفت می‌شوند. به این ترتیب ابتدا باید موسیقیِ خوب شنیده شود و سپس درک نقد آن به مخاطب دست دهد. او برای شفاف‌سازی گفته‌اش به نقل قولی از کیهان کلهر اشاره کرد و گفت: به گفته‌ی استاد هیچ‌یک از انواع موسیقی بد نیست و هر سبکی در جایگاه خودکاربرد دارد اما موسیقی، هرچه تخصصی‌تر می‌شود نیز مخاطبان‌اش کمترمی‌شوند. به‌همین دلیل ابتدا باید موسیقیِ خوب شنیده وسپسدرکِ نقد آن حاصل شود. خوش‌سیما در بخش دیگری از سخنان خود بر دغدغه‌ی اصلی‌اش که موسیقی بدون کلام است تاکید کرد و گفت:اصالت موسیقی سنتی ما به نواحی مختلف ایران بازمی‌گرددمانند موسیقی خراسان. چوپان‌هایی که با نی برای خود می‌نواختند و آواز می‌خواندند. وی ادامه داد: با این وجود به علت تاثیر مستقیم موسیقی در روحیه افراد، آن را پدیده‌ای فرازمینی می‌دانم که از جایی دیگر الهام می‌شود؛ از این‌رو تاکید شخصی من بر موسیقی بدون کلام است زیرا موسیقی با کلام مخاطب را به سمتیسوق می‌دهد که می‌خواهد اما در نمونه‌ی بی‌کلام آن، به فضای ذهنی فرد، آزادی شنیداری می‌دهدتا به جایی که دوست دارد سفر کند. این مدرس سنتور با اشاره به توصیه‌ای که برای انتخاب ساز به هنرجویان‌اش می‌کند افزود: هنگامی که شخصی برای یادگیری سنتور به من مراجعه می‌کند از او می‌خواهم مدتی به صدای سازهای گوناگون گوش فرادهد و ذات خود را کشف کند که با کدام‌یک خوی بیشتری دارد. چراکه این ذات است که انس‌گیری ما به ساز مورد علاقه‌یمان را نمایان می‌کند. وی در همین زمینه ادامه داد: موسیقی درس شکیبایی و آرامش است. کسانی که موسیقیِ خوب می‌شنونداز لحاظ روحی نیز متفاوت‌تر عمل می‌کنند. زیرا آرامشی که موسیقی به ارمغان می‌آورد برای زندگی بسیار راه‌گشا است. زمانی که از صفر تا صد شروع به یادگیری می‌شود یا برای رسیدن به مدارج بالاتر باید یک قطعه را هزاران بار نواخت تا به مطلوب خود رسید، این‌ها همه یعنی تمرین شکیبایی در زندگی و افزایش آرامش درونی. خوش‌سیما در وصف شگفتی‌های دنیای موسیقی ابراز کرد: هرکسی با چیزی آرام می‌شود اما به نظر من موسیقی پدیده‌ای فراگیر است که آحاد جامعه را دربرمی‌گیرد. انسان‌ها همیشه به تامل و تفکر پیرامون خود، زندگی، حال، گذشته و آینده‌یشان نیاز دارند و موسیقی یاری‌گر این امر است. وی افزود: موسیقی فراتر از کارکرد سرگرمی و لذتِ آنی، منجر به خودشناسی می‌شود. باتوجه به گرفتاری‌ها و پیچیدگی‌های زندگی روزمره به شنیدن موسیقی ناب نیازمندیم تا بهتر بیندیشیم و بهترینِ خود را کشف کنیم. به اعتقاد امیررضا خوش‌سیما همیشه زیباترین و صادق‌ترین گفته‌ها از دل برمی‌خیزد و در کلام نمی‌گنجدبه همین خاطر از موسیقی به‌عنوان بزرگترین زبان احساس یاد می‌کنند. وی ادامه داد: موسیقی به‌مثابه‌یطی‌العرض می‌ماند و زمان و مکان ندارد؛ در صدمِ ثانیه‌ای شما را به ۱۰، ۲۰ سالِ گذشته می‌کشاند و به حال و احوال خاصی می‌برد. خوش‌سیما با اشاره به دیگر فعالیت‌های خود اظهار کرد:به‌جز موسیقی در زمینه عکاسی و مستندسازی نیز به‌طور حرفه‌ای فعالیت می‌کنم. بااین‌حال همیشه زمان کم می‌آورم و برایم عجیب است بعضی‌ها می‌گویند «حوصله‌یمان سر می‌رود». زیرا آنقدر کار برای انجام دادن وجود دارد که با خود می‌گویم کاش روزها به‌جای بیست‌وچهار ساعت، چهل‌وهشت ساعت بودند. او در پایان، سنتور را پیانوی شرقی خواند و گفت: این ساز با تمام محدودیت‌هایش دنیای شگفت‌انگیزی دارد که می‌توان قطعات پیانو را روی آن برگرداند و از ملودی و زیرصدایش بهره برد. چراکه این ساز قابلیت اجرای موسیقی غربی در کنار موسیقی کلاسیک ایران و شرق را دارد.