جمعه, ۱۰ فروردين ۱۴۰۳ | ۱۸ رمضان ۱۴۴۵ قمری | ۲۹ مارس ۲۰۲۴ میلادی
هدر بالا
  1. سیاسی
چهارشنبه, ۰۳ دی ۱۳۹۹ ۱۳:۰۶
زمان مطالعه: 7 دقیقه
از ابتدای دولت نخست «حسن روحانی» وزارت نفت تلاش بسیاری را انجام داد از ضرر هنگفت جمهوری اسلامی ایران در دو حوزه گازی و نفتی میدان‌های مشترک جلوگیری کند.

به گزارش پیام خبر ،میدان‌های مشترک نفت و گاز تا چندی قبل دغدغه بزرگ مسئولان و حتی مردم کشورمان بود. به علت تحریم های چند دهه‌ای آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران این ذخایر بزرگ انرژی در نزدیکی مرزهای جنوبی و غربی کشور یا بدون استفاده بودند یا آنکه با ظرفیت بسیار کمتر از حد انتظار بهره‌برداری می‌شدند. همین امر مسیر را برای کشورهای همسایه جهت استفاده و استخراج هر چه بیشتر فراهم کرده بود. گفتنی است بی‌ توجهی یا کم کاری طرف ایرانی به این امر نه تنها باعث کمبود منافع قطعی ایران در این پروژه ها می‌شد بلکه دسترسی آسانی را برای کشور همسایه به منابع رقم می زد و به مرور زمان با کاسته شدن از فشار منابع میدان‌های مشترک، استخراج سخت‌تر و با هزینه بیشتر ممکن می‌شد. از ابتدای دولت نخست «حسن روحانی» وزارت نفت تلاش بسیاری را انجام داد از ضرر هنگفت جمهوری اسلامی ایران در دو حوزه گازی و نفتی میدان‌های مشترک جلوگیری کند. معمولا فرض بر این است که کشورها از میدان‌های گازی و نفتی به صورت مشترک و مساوی بهره برداری می‌کنند اما در این موضوع شرایط چندان بر وفق مراد ایران نبوده است. به عنوان نمونه دلایل گوناگون داخلی و بین المللی موجب شد تا قطر در خلال سال های قبل چندین برابر ایران از گاز پارس جنوبی که بزرگترین میدان گازی کشف شده جهان است، استخراج و صادر کند. در میدان های نفتی که به صورت ویژه در مرزهای غربی و با کشور عراق مشترک بود هم اگرچه شرایط به اندازه گاز حاد نبود اما ایران تحرکی نداشت. در ابتدا عراق خود درگیر اشغالگری خارجی و درگیری های داخلی بود و پروژه های نفتی آن به صورت کامل فعال نبودند اما در چند سال اخیر به ذخایر نفت در مزهای خود با ایران توجه ویژه پیدا کرده بود. توجه ویژه دولت به میدان های مشترک یکی از دستاوردهای دولت اول و دوم روحانی در حوزه فعالیت وزارت نفت ایجاد تحرک در تکمیل پروژه ها در میدان های مشترک بود. سرانجام در این دولت با آغاز بهره برداری از چند فاز در پارس جنوبی سهم ایران در استخراج، تولید و صادرات گاز حتی از طرف قطری فراتر رفت و موجب خوشحالی مردم کشورمان شد. روحانی به تازگی در جلسه هیات دولت نیز با تاکید براینکه از افتخارات دولت است که در احقاق حقوق مردم اهمال نکرده است، گفت: اگر ما یک میدان نفتی مشترک داشتیم، رفتیم این حقمان را بازستاندیم، یک میدان گازی مشترک داشتیم، اگر همسایه ما ۲ برابر ما از آن گاز استفاده می کرد، ما در این چند سال تلاش کردیم به اندازه همسایه‌مان از آن میدان گازی مشترک داریم استفاده می‌کنیم. رئیس جمهوری در این زمینه افزود: این حق مردم است و تمام می‌شود. یک میدان مشترک است. شما برندارید، دیگری برمی‌دارد. این چیزی در اختیار شما نیست که بگویید حالا من در این چاه را می‌بندم، ۲۰ سال دیگر استفاده می‌کنم، تمام می‌شود و او برمی‌دارد. روحانی گفت: در میدان نفتی مشترک هم این کار را کردیم. در میدان نفتی مشترکی برداشتی که ما می‌کردیم قابل مقایسه با همسایه نبود، الان داریم به اندازه او یا بیش از او از این میدان مشترک نفتی استفاده می‌کنیم. این یکی از افتخارات دیگر دولت بود که وارد عمل شد. صیانت از حقوق نفتی با تقویت بخش خصوصی گفتنی است جمهوری اسلامی ایران دارای چند میدان مشترک نفتی و گازی با کشورهای عراق، عربستان، قطر، امارات و ترکمنستان است. بزرگ‌ترین این میدان‌های مشترک در دو منطقه غرب کارون و پارس جنوبی واقع شده‌اند. ایران و عراق میادین نفتی مشترک پرشماری دارند. به رغم بسیاری از هماهنگی های سیاسی اما تهران و بغداد در زمینه بهره برداری اقتصادی از این میادین همکاری متقابل و سیاست یکنواختی را پیگیری نکرده اند. البته درگذشته بسیاری از میادین نفتی مشترک که از سوی تهران به پیمانکاران خارجی سپرده می شد به بهانه تحریم های آمریکا به سرانجام نمی‌رسید. به عنوان نمونه قرار بود تا سال ۱۳۹۳ کمتر از ۲۰۰ حلقه چاه در فاز نخست میدان نفتی آزادگان حفر شود اما گفته می شود بهانه تحریم موجب شد تا تنها ۷ چاه آن به بهره برداری برسد. با کاهش بی‌ثباتی در عراق، این کشور به سرعت از شرکت‌های بزرگ و چندملیتی برای فعالیت در این میادین دعوت کرد و به همین دلیل برداشت عراق از میادین مشترک به ضرر ایران در جریان بود. به همین دلیل برنامه توسعه و بهره برداری از این منابع نفتی در دستور کار قرار گرفت. میدان مشترک نفتی آزادگان جنوبی در مجاورت مرز ایران و عراق در۸۰ کیلومتری جنوب غربی اهواز قرار دارد. گفته می شود نفت درجای میدان آزادگان حدود ۶۷ میلیارد بشکه است که طبق برآوردها نزدیک ۶.۵ میلیارد بشکه از این نفت قابل برداشت است که محاسبه آن با قیمت نفت که است بیشتر از ۴۰ دلار در هر بشکه است، بزرگی منافع و اهمیت اقتصادی این میدان نمایان می شود. ایران تا چند سال قبل روزانه تنها ۷۰ هزار بشکه نفت از این میدان استخراج می کرد که بسیار کمتر از میزان بهره برداری کشور عراق بود. به همین دلیل برداشت نفت از میدان مشترک نفتی آزادگان در غرب کارون در چند سال اخیر به شدت مد نظر مسئولان کشورمان قرار گرفت. هدف گذاری وزارت نفت بر امر مهم محافظت از حقوق ملت ایران در میدان های مشترک موجب شد تا روند سرمایه گذاری در این منابع مورد تاکید قرار بگیرد و در کمتر از چند سال شاهد افزایش ظرفیت های تولید در این حوزه باشیم. «بیژن زنگنه» وزیر نفت کشورمان چند هفته قبل در مراسم بهره برداری از نخستین واحد فرآورش نفت کشور در غرب کارون اظهار داشت که بهره برداری از میادین نفتی مشترک کشور به جهت صیانت از حقوق ملت ایران با فرمان رئیس جمهوری در دستور کار این وزارتخانه قرار گرفت و اکنون برداشت نفت از میدان مشترک آزادگان روزانه به بیش از ۴۰۰ هزار بشکه رسیده است. جالب اینجاست که زنگنه اعلام کرد این هدف با ابزار کاهش تصدی دولت در انجام پروژه ها صورت گرفت. واحد پیش ساخته فرآورش نفت با سرمایه گذاری یک شرکت اروپایی به سرانجام رسید و برای اولین بار بهره برداری از یک واحد فرآوری نفت به سرمایه‌گذار آن سپرده شد. سبقت از قطر در پارس جنوبی دیگر حوزه مورد نظر دولت در میدان های مشترک بخش گاز است که به طور عمده به پارس جنوبی و اشتراک منافع ایران و قطر در این میدان مربوط می شود. این میدان دارای بزرگترین ذخایر گازی اثبات شده جهان است که حجم آن بیش از ۱۴ هزار میلیارد متر مکعب گاز درجا برآورد می شود. تا سال ۱۳۹۲ تعداد چاه های ایران در این میدان ۱۱۰ و کشور قطر بیشتر از ۴۰۰ حلقه بود. تا سال ۱۳۹۶ اما تمرکز ویژه ای بر توسعه ظرفیت بهره برداری از گاز این میدان صورت گرفت تا اینکه کشورمان در این سال توانست با تولید روزانه ۵۷۰ میلیون مترمکعب گاز کشور قطر را با تولید ۵۶۰ میلیون مترمکعب گاز پشت سر بگذارد. گفتنی است که قطر از حدود ۸ سال قبل از آن همین میزان گاز را از میدان پارس جنوبی برداشت می کرد. توسعه در پارس جنوبی و کسب این موفقیت با بهره برداری همزمان از فاز های ۱۷ تا ۲۱ این پروژه در سال ۱۳۹۶ اجرایی شد. تکمیل و بهره برداری از دیگر فازهای این پروژه تا سال ۱۳۹۷ موجب شد تولید ایران از این میدان به ۶۱۰ میلیون مترمکعب در روز برسد. زنگنه چند ماه قبل اعلام کرد که صادرات گاز به مدد افزایش تولید در پارس جنوبی افزایش یافت. میزان تولید این میدان نسبت به سال ۱۳۹۲ بیش از دو برابر شد و اکنون به ۷۰۰ میلیون مترمکعب در روز رسیده است. اهتمام برای حفظ منافع و حقوق مردم عزیز کشورمان در کنار تلاش و برنامه ریزی برای جبران عقب ماندگی های پیشین باعث شد تا شرایط در میدان های مشترک نفت و گاز تا حدودی به نفع کشورمان تغییر کند. به گفته مسئولان موفقیت در این عرصه موجب شد تا با افزایش ظرفیت های تولید به ویژه در بخش گاز، زمینه برای دسترسی بیشتر هموطنان به گاز فراهم شود.

 

کد خبر 137453

 

دیدگاه ها

شما هم می توانید نظرات خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید