در آیین افتتاح «آرشیو ملی هنر ایران» اعلام شد؛
شیراز کتابخانه تخصصی هنر ایران ایجاد میکند/کشف تاریخ هفت هنر به شیوه دیجیتال
به گزارش خبرنگار پیام خبر، اشرف بروجردی ضمن تبریک راهاندازی آرشیو ملی هنر ایران این اقدام را سودمند و اثربخش برشمرد و از تلاشهای کورش کمالیسروستانی به دلیل پشتکار و همت والای همراهانش ستود. وی مرکز اسناد و کتابخانه ملی را دارای یک رسالت، ماموریت و مسئولیت به عنوان آرشیو اسناد ملی ایران دانست و گفت: با اینکه در کشور رویکرد به اسناد تاریخی و مکتوب است آنچه دارد در این آرشیو روی میدهد ماندگاری همین آثار هنری است که در این خطه شکل گرفته است تا ماندگار و توسعه پیدا کند. مشاور رئیس جمهور با بیان اینکه ماندگاری کاری بستگی به مطالبات مردمی دارد عنوان کرد: اگر مطالبات مستمر و منسجم باشد کسی نمیتواند به تقابل و تعارص با آن برخیزد. به گفته رئیس مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران، اگر این مطالبات را توسعه ببخشیم مطمئنم این مجموعه ماندگار خواهد شد. سرزمین و مردم ما فرهنگی و فرهنگ با مردم عجین است و نمی توان به خواستههای فرهنگی مردم بی تفاوت بود. بروجردی با بیان اینکه اگر خلاقیتها بروز و ظهور پیدا کند می تواند در قالب خود هنر را بیافریند، ادامه داد: هنر زیباست چوم آفریده ذهن و فکر و فهم انسان است. وی افزود: این سرزمین بسیار غنی و فاخر است و داراییها و سرمایهای دارد که در همه عرصهها خود را نشان میدهد به شرط اینکه نخواهیم از باورمان غفلت کنیم. در این مراسم رییس مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران شعبه فارس با بیان اینکه هنر ایرانی هدیه جاویدان ملت ایران به جامعه جهانی بوده است، گفت: هنرمندان ایرانی، هنر را جلوهگاه جمال و جلال خداوند میدانستهاند. کورش کمالیسروستانی، افزود: بیشک، تجسم ذوق و هنر هنرمندان قرون گذشته و امروز، آثاری که تاملبرانگیز و چشمنوازند، دستاوردهایی از اندیشه و باور و ذوق ایرانی که دارای فرهنگی غنی و پربار است، نشاط خاطرمان را میافزاید؛ چرا که راز تداوم حیات فرهنگی خویش را در آنها بازمییابیم و هویت خویش را بدانان باز میشناسیم. از اینرو گرد آوردن آرشیو آثار و اسناد بازمانده نیاکانمان و همعصرانمان در «آرشیو ملی هنر ایران» برای ما ادای دینی است بدانچه آنان سهم عمر خویش را به آفرینش آن وقف کردهاند و مباهاتی است ما را بدانچه که امروز بر پایههای رفیعش ایستادهایم. وی افزود: فرهنگ شهر شیراز از یکسو نامی آشنا در فرهنگ ایرانی و اسلامی و جهانی است و از سوی دیگر بزرگترین مجموعه سازمانی مرکز اسناد و کتابخانه ملی ایران پس از تهران در آن قرار دارد و بههمین دلیل تاسیس «آرشیو ملی هنر ایران» در این شهر میتواند ضمن تقویت و تکامل این مرکز، به تعالی فرهنگی شیراز بینجامد. به گفته کمالیسروستانی، «آرشیو ملی هنر ایران» تاریخ، یادمان، لذت و آموزش را توامان به مخاطب ارزانی میدارد؛ آرشیوی که دربرگیرنده آثار هفت هنر از جمله موسیقی شامل: موسیقی سنتی، مقامی، محلی، مذهبی، مدرن، هنرهای نمایشی شامل: تئاتر، تعزیه، نمایشهای عروسکی و پایکوبیهای محلی، سنتی و آیینی، هنرهای تجسمی شامل: نقاشی، خوشنویسی، مجسمهسازی، طراحی، عکاسی، قرآننگاری و...، هنرهای سنتی شامل: خاتمکاری، شیشهگری، میناکاری، منبت و فرش و ...، ادبیات شامل: شعر، داستان، نمایشنامه، فیلمنامه، معماری شامل: معماری ایران باستان، معماری دوره اسلامی، معماری ایران امروز،سینما شامل: سینمای هنری، سینمای مستند است. وی ادامه داد: در همه این رشتهها آرشیو ملی هنر ایران بهصورت دیجیتال به جمعآوری کلیه آثار دیداری و شنیداری، اسناد مکتوب، کتابها، نشریات، زندگینامه، فیلم مستند و عکس هنرمندان، پوسترهای هنری و... میپردازد. در روزگار ما گسترش فناوری اطلاعات و ظهور جامعه اطلاعاتی دیجیتالسازی مواد آرشیوی را بهمنظور حفاظت و دستیابی سریعتر و آسان به آن در هر زمان و مکان به یک ضرورت انکارناپذیر تبدیل کرده است. عضو «ایکوم ایران» با بیان اینکه دو پروژه دیجیتالی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران که یکی «حافظه ملی دیجیتال» را هدف قرار داده و دیگری «سامانه نشریات ایران» را سامان داده است، عنوان کرد: آرشیو ملی هنر ایران بهگونهای دیجیتال، اسناد و آثار هنری را به آن میافزاید. حافظه ملی کشورها به منزله هویت آنهاست و سرمایهگذاری برای جمعآوری، تجمیع، نگهداری، طبقهبندی و دسترسپذیر کردن آثار هفت هنر، خدمتی شایان به آیندگان خواهد بود. ما کوشیدهایم در طرح اجرایی آرشیو ملی هنر ایران به معیارهای علمی محتوای نمایش، قابلیت استفاده، تعامل و بازخورد و خدمات الکترونیکی و فنی پایبند باشیم. علاوه بر این، با توجه به مدیریت حقوق دیجیتالی و همچنین قوانین جمهوری اسلامی ایران و نیز قوانین سازمان جهانی مالکیت معنوی، در ارایه استفاده عمومی آثار بهگونهای برنامهریزی شده است که به حق مؤلف و هنرمند احترام گذاشته و ارایه عمومی آثار آرشیو ملی طبقهبندی شود. کمالیسروستانی تصریح کرد: در ارزیابی اولیه، نزدیک به 80 درصد از داشتهها قابلیت استفاده عمومی و آنلاین خواهند داشت و 20 درصد دیگر با توجه به قوانین کشور بهصورت آفلاین و تنها در اختیار پژوهشگران عرصه هنر قرار خواهد گرفت که عمدتاً مربوط به بخش سینما و موسیقی است. وی با یادآوری اینکه طرح تاسیس «آرشیو ملی هنر ایران» در سال 1394 از سوی مرکز فارس به سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران ارایه شد و مورد تصویب قرار گرفت، اعلام کرد: در طرح اولیه پیشنهاد شده بود که در محوطه ساختمان مرکز و یا در طرح توسعه حافظیه، زمینی به این امر اختصاص یابد تا طراحی آرشیو ملی هنر در هفت طبقه و هر طبقه ویژه یکی از هفت هنر ساخته شود و کتابخانه تخصصی هنر و نیز تالارهای نمایش فیلم و تئاتر و اجرای موسیقی و نیز برگزاری نمایشگاههای هنری و اتاقهای گفتگو و پژوهش در آن دیده شده بود. اما علیرغم پیگیریها و مکاتبات فراوان، با عدم عنایت و خلف وعدۀ برخی از مسئولان کشوری و نیز استان فارس و شهر شیراز، کار به سامان نرسید. در سال 1398 با موافقت و عنایت دکتر بروجردی و نیز پیگیری و حمایت دکتر پاسدار توافق شد که گام اول این پروژه بزرگ در یکی از تالارهای مرکز فارس آغاز گردد و به سیاق: ما لا یُدرَک کلُّهُ لا یُترَک کلُّهُ (آنچه را کامل بهدست نمیآید، نباید به تمامی وانهاد) و نیز: آب دریا را اگر نتوان کشید/ هم بهقدر تشنگی باید چشید؛ اجرای طرح را آغاز کردیم و امروز شاهد گشایش گام اول آن هستیم. به گفته بنیانگذار گنجینه فرهنگ فارس، 3200 فیلم سینمایی، شصت هزار فایل موسیقی فاخر، 000/12 عنوان کتاب الکترونیکی ویژه هفت هنر، بیست هزار فایل از آثار هنرمندان تئاتر، تعزیه، ادبیات، خوشنویسی، قرآننگاری، نقاشی، مجسمهسازی و فیلم مستند، محتوای گام اول آرشیو ملی هنر ایران است. وی افزود: برآنیم که با تامین اعتبار مناسب و در یک دوره پنجساله، اقداماتی را جهت توسعه و تکمیل آرشیو ملی هنر ایران از جمله تهیه و انتخاب زمین مناسب و طراحی و ساخت آرشیو ملی هنر ایران، تشکیل شورای عالی آرشیو ملی هنر ایران با حضور هنرمندان برجسته هفت هنر و متخصصان و پژوهشگران و شخصیتهای حقوقی، جمعآوری، طبقهبندی و فهرستنگاری کلیه آثار هفت هنر، طراحی نرمافزار و اپلیکیشن ویژه آرشیو ملی هنر ایران به زبانهای فارسی و انگلیسی، ضبط و تدوین تاریخ شفاهی هنر ایران در گفتگو با هنرمندان و منتقدان، تدوین دانشنامه هنر ایران، تدوین کتابشناسی و مقالهشناسی هنر ایران، تاسیس کتابخانه تخصصی هنر ایران، ایجاد بخش ویژه مجموعهداران آثار هنری ایران، اعطای سالانه نشان هنر ایران به هنرمندان برجسته و نیز حامیان آرشیو ملی هنر ایران، برگزاری دوسالانه المپیاد هنر ایران و ارتباط با کتابخانهها، موزهها و گالریهای جهان و ایرانیان خارج از کشور جهت جمعآوری نسخه دیجیتال آثار هنری ایران در جهان سامان دهیم. کمالیسروستانی، با این حال گفت: اگرچه آرشیو آثار هنری بهویژه سینما و موسیقی و نقاشی در جهان، سابقه طولانی دارد، اما آرشیو دیجیتال هفت هنر در پژوهشهای صورت گرفته در هیچیک از کشورهای جهان تاکنون راهاندازی نشده است. مهمترین مرکز هنری انگلستان، آکادمی سلطنتی هنر (Royal Acedemy OF Arts) در سال 1768 میلادی در وست مینستر لندن تاسیس شده است و نیز London's National Gallery که به نگارخانه ملی معروف است، در سال 1824 گشایش یافته و بیش از 2300 تابلو نقاشی کمنظیر از سدههای سیزدهم تا نوزدهم میلادی در آن نگهداری میشود و هر دوی اینها بیشتر موزه هستند تا آرشیو. به گفته کمالی سروستانی، «آرشیو ملی هنر ایران» بهصورت دیجیتال و شامل هفت هنر و کلیه هنرهای زیرمجموعه آن، نخستین آرشیو هنری در نوع خود در جهان است.