به گزارش پیام خبر به نقل از روزنامه خبرجنوب قاطمه مقدم می نویسد: روزگاری نه چندان دور همین دهه هفتاد را میگویم، اوقات فراغت چیزی غیر از استراحت و لمیدن جلوی تلویزیون و تکیه زدن به چند بالشت و تماشای منفعلانه هرچه تلویزیون یا ماهواره پخش کند، بود. اگر اهل شیراز باشید یا کودکی را در شیراز گذرانده باشید خوب میدانید چه میگویم. آن وقتها خانوادهها برای هر تعطیلی برنامهای داشتند. تفریحات رایگان یا کمهزینه، از تفرج در پارک و بوستانهای شهر گرفته تا رفتن به دامان طبیعت و روستاگردی های یک روزه. زمستانها هم رفتن به سپیدان و برف بازی و تیوپ سواریهای پر خطر اما بسیار دلچسب. غیر از این هم بود، تفریحات کوتاه مدت بعداز ظهر خصوصاً بعداز ظهر جمعه. زمانهایی که پدر وقت بیشتری داشت یا بچهها درس و مشق بیشتری داشتند. اغلب خانوادهها کمی پیش از غروب خانه را ترک میکردند و همه خانواده هر چند نفر که بودند در پیکان یا پژوی کوچک پدر مینشستند ( گاهی هم به سبب جمعیت زیاد میچپیدند) و راهی پارک شهر، لونا پارک، سینما یا بلوارها و فلکه های سر سبز خیابانها میشدند وتا پاسی از شب را به تفرج، استفاده از وسایل بازی پارکها و ایستادن در صف بستنی فروشیها یا ساندویچ فروشیهای ارزان و محبوب میگذراندند. اما چه شد که اینطور ورق برگشت؟ حالا بچهها یک حرف دارند «ما را به حال خود بگذارید». یا جلوی تلویزیون بزرگ خانه ایکس باکس بازی میکنند یا اینکه وقت خود را در گوشیهای موبایل به بازیهای گروهی می گذرانند. نوجوانها هم که اغلب دوست دارند توی رختخواب لم بدهند و هیچ کاری نکنند. یا اینکه دور از چشم پدر و مادر چت های مرموز و هیجان انگیز این ور و آن ور بفرستند. این هیچ کاری نکردن فقط مختص بچهها نیست. پدر و مادرها هم غیر از هیچ کاری نکردن تنها تفریحی که دارند مهمانیهای دوستانه است یا مهمانیهای خانوادگی است که در هر دو مهمانی دوستان و خویشاوندان جز نالیدن از گرانی و اوضاع اقتصادی و تعریف مکرر جوکهای فضای مجازی چیزی برای گفتن به هم ندارند! خلاصه آنکه بیعملی و انفعال به اوقات فراغت هر گروه از اعضای خانواده به طریقی حلول کرده است. نه اینکه مهمانی و بازی کامپیوتری یا لمیدن بیهدف در تخت خواب بد باشد اما هر چه هست شعبهای از بیتحرکی و بیخلاقیتی است. اما چه شد که تفریح از سبد خانوار پرکشید و چنین رنگ باخت؟ گریزی به کتاب «کار و فراغت ایرانیان» نوشته حسن قاضی مرادی شاید راهگشای گشودن راز مسخ تفریحات به آسایش و راحتی باشد. قاضی مرادی با اشاره به اینکه کار و فراغت ارتباطی مستقیم با هم دارند، میگوید: با تبدیل شدن عمومی کار از فعالیتی تولیدی - اعم از تولید اندیشه، خدمات و کالا- به زحمتِ صرف، به منظور برطرف کردن نیازهای ضروری معیشتی، معنای تفریح نیز به آسایش و سرگرمی تنزل یافت. از این رو بیگانه شدگی کار برای ما ایرانیان در زحمت و اشتغال معنای اوقات فراغت را نیز دستخوش تغییرات اساسی کرده است. وقتی شخص در هر روز و در کل عمر مفید کاریاش همواره در طلب خلاص شدن از زحمت (کار بدون خلاقیت) و جدا شدن از اوضاعی است که او را به چنین رنجی واداشته بنابراین زمان فراغت خود را اساساً با رسیدن به آسایش و راحتی و آرامش درک میکند. چنین است که فعالیت های زمان فراغت از حوزه عملِ خلاق و تعالی بخش به حوزه سرگرمی و میل مفرط به آسایش فرو کاسته میشود. شخص زحمتکش که در زمان کار موظف خود به زحمت میپردازد زمان فراغت خود را عمدتاً با سرگرم شدن پر میکند و این به معنای انفعال در زمان گذران فراغت است. این بیگانه شدگی از کار فقط مختص بزرگسالان نیست. نوجوانان و جوانان نیز در «مسابقه موفقیت» آنقدر درس خواندنشان (توسط جبر سیستم آموزشی) پر و بال گرفته که درس برایشان حکم زحمت محض دارد. زحمتی بدون لذت و با کمترین خلاقیت. از این رو، پایان زحمت و مشقت روزانه درس خواندن برایشان معنای آغاز زمان آسایش طلبی و بیخیالی است و تفریح برایشان به لمیدن در تخت و ساعتها چرخیدن در فضاهای مجازی فروکاسته شده است. این دگردیسی، مسئله ای پیچیده و وابسته به عوامل متعدد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است و نمیتوان در این گزارش به تمام ابعاد آن پرداخت. از این رو، همینجا سخن را کوتاه میکنیم و در ادامه به معرفی تفریحات کم هزینهای خواهیم پرداخت که در همین شیراز خودمان با حداقل هزینه می توان به آن دست یافت. وقتی حرف از تفریح به میان میآید همیشه عدهای هستند که زود بهانه گرانی و نداری را پیش کشیده و زیر تفریح فعلانه را میکشند حال آنکه یکی از شهرهایی که در آن میتوان تفریحات کم هزینه زیادی را تجربه کرد، شیراز است. حرف، غیر از تفریح محبوب این روزها که همان گردش در پاساژها و مجتمعهای تجاری و تماشای حسرت بار ویترین مغازه هاست. درادامه ضمن اشاره به تفریحات هیجانانگیزی که این روزها خیلی محبوب است، چند نمونه از تفریحات فرهنگی و چند جانبه را نیز که از قضا هزینهای بسیار پایین دارند برایتان معرفی میکنیم.
تفریحات هیجان انگیز شیراز؛ از اتاق فرار تا زیپ لاین دراک
زمانه عوض شده است و باید بپذیریم که آنچه چشم میبیند دل میخواهد خصوصاً آنچه را که از دریچه پر زرق وبرق جهان مجازی دیده باشی. شیراز شهر بزرگی است و خوشبختانه با افتتاح چند مرکز تفریحی اینطور نیست که اگر دنبال تفریح هیجانانگیز باشی، تیرت به سنگ بخورد. اما خرج یک تفریح هیجان انگیز در شیراز کم نیست. مدتی است در شیراز نیز به تبعیت تهران اتاق فرار ساخته شده است. جریان این است که شرکت کنندگان در این اتاق به صورت گروهی برای رسیدن به هدفی مشترک تلاش میکنند. برنده شدن در این بازی مستلزم حل کردن معماهای پیچیده در بازه زمانی خاص است. اما هزینه شرکت در این بازی دست جمعی برای هر نفر 30 هزارتومان آب میخورد که یک خانواده چهار نفره باید 120 هزارتومان برای یک ساعت بازی، هزینه کنند. بازی هیجان انگیز دیگر شیراز زیپ لاین است که در پارک کوهستانی دراک قرار دارد. این بازی خانوادگی تر است چرا که اعضای مسن خانواده نیز میتوانند در پارک بنشینند و چای بنوشند وگپ و گفت کنند و جوانترها و علاقمندان به آدرنالین راهی زیپ لاین شوند. خرج یک دور زیپ لاین سواری 35 هزارتومان است. عاشقان ماشین سواری هم در شیراز جایی برای وقت گذرانی دارند. باشگاه کارتینگ شیراز که البته این یکی تفریح از مابقی گرانتر است و هر دور سواری 30 دقیقه ای 55 هزارتومان هزینه بر میدارد. پارک آبی و شهرهای بازی سرپوشیده هم در شیراز هست که آنها هم هزینهای بالاتر از 35 هزارتومان دارند که این هزینه در شهربازی سرپوشیده مجتمع ها چیزی متغیر از 35 هزارتومان تا الی ماشالله است و بستگی به ذائقه فرزندانتان وچربیدن زور شما در بیرون آوردن بچه ها از شهر بازی دارد! نمی شود دهان ِ تر به تفریح رفت و دهان خشک برگشت. به همه این هزینهها، خرج خورد و خوراک را هم باید اضافه کرد از ساندویچ ارزان قیمت 20 هزار تومانی و نوشابه 5 هزارتومانی تا غذاهای اعیانی چند صد هزار تومانی رستوران های معروف. خوردن یک بستنی ساده با قیمت پایه 8 تا 10هزارتومان تا شیکها و نوتلاها و آیس پکهای گرانقیمت بین 30 تا 40 تومان برای هر نفر آب میخورد. همگی بستگی به هزینهای که خانوار در صدد است برای تفریح یک پنج شنبه یا جمعه عصرش بپردازد بالا و پایین میشود. دیگر جمعش با خودتان.شیراز یکه تاز تفریحات فرهنگی و تاریخی
تاریخ گردی خوراک تفریحات شیراز است. اینجا همه چیز بوی تاریخ میدهد و نام شیراز با تاریخ و هنر گره خورده و شهرعزیزمان میزبان تعدادی از مشهورترین جاذبه های تاریخی کشور و البته جهان است. لازم نیست مشهورترین و معروف ترین مکان های باستانی و تاریخی شیراز را برشماریم که شما بهتر از ما این جاذبههای با ارزش چون تخت جمشید و پاسارگاد و مدفن شاعران نامی ایران را میشناسید. لیستی از دیدنی های شیراز که در ادامه به سبک و هزینه گردش و گذارن اوقات فراغت در آن میپردازیم بناهای مذهبی- تاریخی و باغ ها و موزه هاست. مکان هایی که میتوان در آن برای ساعتی فارغ از غوغای زمانه در دل تاریخ قدم زد و هنر، اندیشه و زیبایی شناسی مردمان ایران زمین را به تماشا نشست و در سفری کوتاه به صورت موثق، داستانهای مردمان گذشته را از نزدیک لمس کرد. قبل از هر چیز خوب است یادآوری کنیم در اینگونه بازدیدها با آگاهی بیشتری به گردش بپردازید. مراقب باشید که پای خود را کجا میگذارید یا به چه چیزی تکیه میدهید. تزیینات معماری در بناهای تاریخی بسیار ظریف هستند، هرگز به آنها دست نزنید و به قوانین و هشدارها احترام بگذارید.خرید با چاشنی تاریخ
اگر به گشتوگذار در بازارهای سنتی علاقهمندید بازار وکیل شیراز همان جایی است که میتوانید به آن سری بزنید. بازارهای قدیمی یکی از مکانهایی هستند که میتوان در آنها با یک تیر چند نشان زد؛ در این مکانها هم فرصت خرید و مقایسه قیمتها را دارید، هم جلوههای تاریخی را میبینید و با نشستن روی نیمکتهای سرای مشیر فرصتی ناب برای همکلام شدن با مردم پیدا میکنید. تا از این حوالی دور نشدید سری به مسجد وکیل شیراز بزنید و شکوه معماری اسلامی را بینید و برای درک عمق زیبایی این بنا چند دقیقه در میان صحن پر ستون آن بنشینید و این بنای باشکوه را با مسجدهای تازه ساخته شده شهرمان که گویی از سر رفع تکلیف بنا شدهاند مقایسه کنید. هزینه این سفر تاریخی - معنوی نفری 10هزارتومان است. اگر هنوز وقت دارید دست فرزند عزیزتان را بگیرید کمی در کوچه پس کوچه های تاریخی اطراف قدم بزنید. یا کمی آن طرف تر سری به بافت تاریخی شیراز بزنید و فرزندانتان را با تنها نمونه بافت تاریخی ستاره ای ایران و زیست ایرانی - اسلامی در کوچه پس کوچه های آن آشنا کنید و از بناهای شاخص این بافت چون مسجد ایلخانی، مسجد مشیر، خانه فروغالملک، آرامگاه سیبویه، حمام ایلخانی، بازارچه حاج زینل و ... نیز می توانید دیدن کنید. هزینه بازدید از این بناها حول و حوش همان 10 هزارتومان است.تماشای بهشت زمینی در زیباترین خیابان شهر
اگر علاقمندید همزمان که اثری تاریخی میبینید چشمتان را به سرسبزی و خرمی باغی مهمان و ذهنتان را به آرامش دعوت کنید شیراز مهد باغهای ایرانی است. باغهایی که نقشه آن از بهشت گرفته شده؛ با آب و درختان و کوشک میانی و حوض وسط و نهری که در تمام باغ میچرخد. باغ ارم شاخص ترین باغ بر پایه معماری باغ های ایرانی یا همان «Persian Garden» فرنگیهاست. قدم زدن در فضایی بهشتی باغ ارم که یکی از 9 باغ ایرانی است که نامش در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده، برای هر نفر 5 هزارتومان ناقابل آب میخورد. اگر ساعات گشتوگذارتان در باغ طولانی شد میتوانید به کافه بروید و فالوده شیرازی 10 هزارتومانی بخورید که بیش از هر چیزی میچسبد! دو سه ساعت گردش آزادانه و دلچسب را با 15 هزارتومان جمع کنید خیلی خوب است؛ گردشی که به هیچ عنوان منفعل نیست و با هدف قرار دادن ذهن شما دربرابر صداها، بوها، تغییر نور و سایر جزئیات، تمرکز ذهنی و آگاهی شما را بالا میبرد. اما اگر میخواهید گردش تان کمی تاریخی تر باشد می توانید باغ نارنجستان قوام، باغ عفیف آباد و باغ نظر شیراز را هم با همین هزینه 5 هزارتومانی بگردید. شوربختانه شیراز موزه های زیادی ندارد اما شرط میبندم بیشتر کسانی که این گزارش را میخوانند همان معدود موزه های شیراز را هم ندیده باشند! موزه هفت تنان، موزه باغ نظر، موزه هنر مشکین فام شیراز، موزه تاریخ طبیعی و تکنولوژی دانشگاه شیرازو موزه شاهچراغ؛ همه این موزه ها را با هزینه هرکدام کمتر از 5 هزارتومان میتوانید تماشا کنید. فهرست تفریحات کم هزینه شیراز پرشمارتر از چیزی است که برشمردیم نظیر بازدید از مقبره شعرای نامی که از محبوبترین و پرطرفدارترین گردشها در شیراز است اما غرض فقط آوردن نمونهای چند از تفریحاتی بود که با هزینههای بسیار کم، تقریباً در تمام روزهای سال قابل دسترسی است. آنچه آمارها نشان می دهد بسیار مایوس کننده است. مروری بر تغییرات هزینه خانوارها در چند سال اخیر در گزارش مرکز آمار ایران نشان میدهد که هزینه تفریح، سرگرمی و خدمات فرهنگی در کل هزینه خانوارها کاهشی بوده، این ریزش در فاصله سالهای ۱۳۹۶ تا سال گذشته به ویژه بین خانوار شهری بسیار مشهود است. البته نباید این موضوع را نادید گرفت که جز کرونا و محدودیتهایش، گرانی و تورم در سالهای اخیر آنچنان با شتاب در حال تاخت و تاز است که بدون آمار هم میتوان به این مهم پی برد که تفریح و سرگرمی جزو آخرین اولویتهای خانوار ایرانی قرار گرفته است. اما بهتر است منتظر بهبود اوضاع اقتصادی نمانید و بهانه و تنبلی را نیز کنار بگذارید و خود و خانواده تان را به یک برنامه تفریحی کم هزینه در آخر هر هفته مهمان کنید و از همین هفته تغییراتی در سبک گذران اوقات فراغت خود بدهید؛ تغییراتی که همراه با تحرک، نشاط و انرژی بیشتر والبته خلاقیت افزون تر باشد.