پیام خبر: در ورزشگاه هیچ کس طرفدار او نیست بیش از همه فعالیت و دوندگی و تمرکز نیاز دارد، دکتر صدر در یکی از دستنوشتههایش در مورد داوران میگوید: «آنان فردی سیاه پوش هستند که چهره ای غرور آسا دارند ولی جون میکَنند تا خونسرد به نظر بیایند، آنان جلوتر از همه جلوتر از 2 لشکر جنگی به میدان میآیند همه هورا میکشند و فریاد میزنند، اما نه برای آنها.»، بعضی وقتها هنوز بازی شروع نشده تندترین حرفها را نصیبش میکنند، اما تنها اسلحه داوران سوت و کارت زرد و قرمزش هست.
کسی بین ما هست یادش باشد، آخرین باری که یک داور در یک استادیوم تشویق شده باشد، کِی بوده، اما برعکس صدها بار به یاد میآوریم که صدای اعتراض و توهین استادیوم را پر کرده است اما همه حتی خود فوتبالیستها و مربیان و طرفدارانشان هم میدانند انتخاب ما برای فوتبال همین تصمیمات آنی و لحظه ای بوده است و بازیکنان هم وسط همین زمین اشتباه و خطا میکنند، پس برای چه از داوران انتظارات ابرانسانی داریم وقتی انتظارت ما همین بوده است؛ پیرلوئیجی کولینا میگوید: همه باید به داور احترام بگذارند، چون هیچ فوتبالی نه بدون داور شروع شده و نه بدون داور پایان یافته است.
همواره قضاوت و داوری کردن یکی از مشاغل سخت محسوب میشود، البته قضاوتهای حقوقی و جزایی مقوله ای متفاوت دارد و بررسیهای متعددی با ادلههای مختلف و وکیل خواهان و خوانده در ارتباط است، اما داوری که خود نیز یک قضاوت است، با این نوع قضاوت زمین تا آسمان تفاوت دارد و تفاوتی که قضاوت حقوقی و جزایی با قضاوت در زمین فوتبال دارد هم در همین امر است، قاضی دادگاه با تعدد مطالب، وکلا و غیره در ارتباط است و شاید صدور یک حکم به لحاظ تحقیق کردن مدتها طول بکشد، اما داور فوتبال هیچ کدام این گزینهها را ندارد، خودش در یک لحظه صحنه را میبیند، صحنه و اتفاقی که تکرار مجدد ندارد و در پی آن تصمیم میگیرد در سوت خود بدمد یا نه؛ تیمی را جریمه تیمی کند یا خیر و در نهایت آیا باید بازیکن جریمه شخصی در نظر گرفته شود.
داوران در رشتههای مختلف ورزشی سعی میکنند تا بر اساس قوانینی که در آن ورزش تعریف شده عدالت را در بازی به جریان بگذارند، در رشته فوتبال هم قوانین 17 گانه باید توسط داوران اجرایی شود.
داور فوتبال یکی از ارکان مهم و حیاتی در هر مسابقه است، او مسئولیت دارد که قوانین بازی را به درستی اجرا کند و اطمینان حاصل کند که بازی به صورت منصفانه و بدون تخلف پیش برود؛ داور باید توانایی تصمیمگیری سریع و دقیق داشته باشد و در شرایط فشار بالا، آرامش خود را حفظ کند.
داوران معمولاً با استفاده از کارتهای زرد و قرمز، تخلفات بازیکنان را مدیریت میکنند و در مواقع لازم، بازی را متوقف میکنند، همچنین، آنها باید بازیکنان و کادر فنی و زمین بازی را مدیریت کنند تا از بروز تنشها جلوگیری شود.
تاکنون داوران زیادی به عرصه داوری پای گذاشته اند که معروفترین آنان در سطح دنیا پیرلوئیجی کولینا، داور ایتالیایی بود و هم اکنون ریاست کمیته داوران فیفا را بر عهده دارد، در ایران هم به نامهایی همچون علیرضا فغانی میتوان اشاره کرد و در فارس و شیراز داوران بزرگی حضور داشته و دارند، علیرضا یگانه مهرآبادی یکی از داوران موفق فارس بود که توانسته است چندین مسابقه بین المللی را هم قضاوت کند، او متولد 26 مرداد 1357 در یکی از محلات جنوب شهر شیراز است، گفت: از همان ابتدا خود را علاقمند ورزش میدیدم.
او که هم اکنون رئیس کمیته داوران فوتبال شهرستان شیراز هست، افزود: من فارغ التحصیل رشته گیاه پزشکی هستم و با توجه به شروع به داوری و ورود به ورزش، در رشتههای ورزشی ادامه تحصیل دادم و کارشناسی ارشد فیزیولوژی ورزشی و دکتری متابولیسم و تعذیه ورزشی را از دانشگاه شیراز دریافت کردم و در حال حاضر مدیرعامل یکی از بخشهای سازمان تامین اجتماعی هستم و 10 سال سابقه مدیریت در این بخش را دارم.
یگانه مهرآبادی اظهار کرد: من از ابتدا بازیکن هاکی بودم و طی یک اتفاق پس از تمرین هاکی، دقایقی از مسابقه فوتبال در زمین چمن 22 بهمن، را تماشا کردم و آنجا بود که به داوری علاقمند شدم و پس از آن به هیات فوتبال استان مراجعه و برای کلاس داوری ثبت نام کردم و داوری من از سال 1378 آغاز شد.
ناظر لیگ برتر فوتسال کشور گفت: رئیس کمیته داوران وقت؛ استاد علی زارعی بود که الان در خارج از کشور سکونت دارد و مدرس اولین دوره درجه سه فوتبال من، استاد زارعی بود که این کلاس در شهرستان فیروزآباد برگزار شد و از آن کلاس من و نقی ظرافت ماندند.
یگانه گفت: از همان ابتدا با توجه به نظر رئیس کمیته داوران وقت فدراسیون فوتبال، استاد منوچهر نظری، از داوران جوان برای مسابقات کشوری استفاده شود و از همان ابتدا از سوی فدراسیون فوتبال به مسابقات کشوری دعوت شدم و از همان در ردههای مختلف فوتبال و فوتسال قضاوت کردم.
وی افزود: از درجه سه تا ملی در فوتبال گذراندم و تا سال 1383 فوتبال داوری کردم و در سال 2004 به اولین دوره فستیوال گراسیوس اولین دوره بین المللی نونهالان اعزام شدم که به اتفاق آقایان قنبری که هم اکنون رئیس هیات فوتبال استان است و سالک نژاد و فرشید حقیقت جو داور بین المللی فوتبال ساحلی در این مسابقات قضاوت کردیم.
یگانه مهرآبادی با اشاره به تجمیدهای عباس شهرجو، از پیشکسوتان داوری در خصوص قضاوت من در فوتسال، وارد عرصه فوتسال شدم، افزود: در آن شب فینال جام رمضان شیراز را قضاوت میکردم.
وی گفت: از همان ابتدا به مسابقات لیگ برتر فوتسال کشور دعوت شدم و سابقه 12 دوره حضور در لیگ برتر فوتسال کشور را دارم و بیش از یکصد مسابقه در لیگ برتر فوتسال کشور را قضاوت کردم.
رئیس کمیته داوران هیات فوتبال شیراز با اشاره به اینکه چندین مسابقه بین المللی را قضاوت کردم، تاکید کرد: در نهایت با قضاوت مسابقه فوتسال ایران و عراق در شهر شیراز در سال 1396 به قضاوت خود پایان دادم.
وی گفت: تعویض تست داوران از هزار متر به تست یویو یکی از مسائلی بود علاوه بر مسائل شخصی نتوانستم در این تست موفق عمل کنم و مجبور به خداحافظی از دنیای داوری شدم.
یگانه گفت: در همان سال به کلاس ناظران فیفا و دوره مدرسی داوران فوتسال فدراسیون فوتبال دعوت شدم و سپس دوره مدرسی فیفا هم شرکت کردم و چز معدود داورانی بودم که پس از پایان داوری مستقیماً به نظارت لیگ برتر پرداختم، تاکنون مسابقه حساس مثل گیتی پسند و مس سونگون را نظارت کردم و مدرس بیش از 30 کلاس از درجه سه تا یک بودم و منتخب دوره مدرسی فوره AFC بودم که موفق به حضور در آن دوره نشدم.
رئیس کمیته داوران هیات فوتبال شیراز گفت: از سال 1397 تا سال 1401 به عنوان رئیس دپارتمان داوری استان فارس انتخاب شدم پس از آن به عنوان مسئول کمیته داوران هیات فوتبال شیراز ادامه خدمت به جامعه داوری پرداختم و از سال 1402 هم رئیس کمیته مینی فوتبال هیات ورزشهای همگانی فعالیت را آغاز کردم.
وی در رابطه با سختی و شیرینیهای داوری هم گفت: داوری پر از فراز و نشیبهای فراوانی است و کسی که به عنوان یک ورزش به آن نگاه میکند در طول زمانی که داوری انجام میدهد فراز و فرودهای زیادی را میبیند و سختیهای خاص خودش را دارد و باید به داوری به لحاظ معنوی نگاه کرد تا به لحاظ مادی؛ از سختیهای داوری اینست که باید در طول دوران داوری آمادگی جسمانی را در حد مطلوب نگه داشته شود و این مستلزم تمرینات مستمر و روزانه است و یک داور به لحاظ روانی در آمادگی کامل باشد.
ناظر لیگ برتر فوتسال کشور گفت: بایستی برای داوری باید وقت گذاشت و از مسابقات مختلف دیدن و مسابقات مختلف را در شهر، استان و کشور قضاوت کرد که همه اینها مستلزم صرف زمان است و روی مابقی بخشهای زندگی تاثیر میگذارد به نوعی که وقتی داوری انجام میدادم در طول هفته چهار یا پنج روز در منزل بودم و 2 روز در هفته را نبودم و روزهای خوبی که باید کنار خانواده اش باشد، نیست و ما داوران هیچ کدام این روزها را در کنار خانواده درک نکرده ایم و به خانواده خود بابت اینکه روزهای خوب کنارشان نبودیم بدهکاریم و همه ما داوران بعد پایان داوری، در صدد جبران آن روزهای خوب هستیم اما دیگر آن زمان از دست رفته و باز نمیگردد.
وی گفت: برخی میگویند براثر خودخواهی داوری را ادامه میدهید ولی افراد این نکته را غافل هستند که داوری عشق و علاقه است و تنها چیزی که باعث میشود ما سمت داوری برویم و عشق به داوری و قضاوت است و این باعث میشود ما در داوری ماندگار شویم.
یگانه مهرآبادی با اشاره به اینکه وقتی یک داور بخواهد رشد پیدا کند و در سطح اول کشور و بعد در جرگه داوران بین المللی قرار گیرد، بایستی با سن خوبی وارد داوری شود، گفت: سن خوب برای شروع داوری سن 17 تا 18 سالگی است و بعد از آن یکسری فاکتورهایی نیاز است که در ادامه راه کسب کند که یک مورد آن استعداد داوری است و ما در کمیته داوران شیراز این استعداد یابی را انجام میدهیم.
وی گفت: آمادگی جسمانی یکی از فاکتورهای مهم در داوری محسوب میشود که خود شامل بخشهای زیادی است و آمادگی روانی، بینایی، شنوایی و حرکتی جزیی از آمادگی جسمانی به حساب میآید و یک داور باید در شرایط ایده آل آن قرار گیرد.
یگانه مهرآبادی افزود: داوری یک علم است و مدام قوانین بروز شده و مطالب جدید به کتاب قوانین اضافه میشود و داوران دانش داوری شان قوی باشد در کنار آن بتوانند قوانین را به درستی تفسیر کنند و این باعث میشود دانش داوری افزایش پیدا کند.
وی، تجربه را یک فاکتور دیگر برای داوری عنوان کرد و گفت: تجربه با قضاوتهای زیاد به دست میآید که داور در مسابقات مختلف محک زده شود و در کنار داوری آیتمهای دیگری مثل آموزش زبان انگلیسی و تحصیلات دانشگاهی موثر است و به عقیده من شخصیت اجتماعی داور یکی دیگر از فاکتورهای مناسب است و کسی که وارد جرگه داوری میشود جامعه ورزش از لحاظ شخصیتی نگاه دیگری به او دارند و توقع دارند وی از لحاظ شخصیتی سرآمد آن جامعه ورزشی باشد چرا که میخواهد عدالت را در زمین اجرا کند.
رئیس کمیته داوران هیات فوتبال شیراز گفت: به عقیده من مهمترین فاکتوری که وجود دارد و تنها چیزی که باعث ماندگاری داور در طول دوران داوری میشود، آن شخصیتی هست که در دوران داوری از خودش به جا میگذارد.
وی ضمن تجلیل و تشکر از زحمات زیاد اساتید خود گفت: بخش عمده زحمات را خانواده هر داوری است که تحمل زحمت میکند، من دستان پدر و مادرم میبوسم که من را حمایت کردند و در کنار آنها از افسانه زندگی ام، همسر مهربان و دلسوزم که در این سالها در کنار من بود و پا به پای من حرکت و سختیها را تحمل کرد تا من بتوانم به جایگاهی که مستحق آن هستم دست پیدا کردم، تشکر و قدردانی میکنم.
یگانه مهرآبادی در پایان افزود: از همه اساتید داوری ام، ناظران و پیشکسوتانی که از آنان درس گرفتم، تشکر میکنم و در پایان جا دارد از برادر عزیز و بزرگوارم استاد عباس دهقان پور تشکر کنم چرا که وی در زمانی که من داور فوتسال بودم دست حمایتش را از من برنداشت و همراه و رفیق من بود و اگر پیشرفتی حاصل شده بخشی از آن به خاطر زحمات این عزیز گرامی بود و امیدوارم در ادامه را در بخش نظارت و مدرسی بتوانم پاسخگوی زحمات همه این عزیزان باشم.
خاطر نشان میشود؛ 10 شهریور یا 31 آگوست، در تقویمهای جهانی به عنوان روز داور شناخته میشود.