زنگ خطر ایجاد کانون‌های جدید ریزگرد در تهران

به گزارش پیام خبر، به نقل از حمایت، منطقه‌ای با فرسایش‌پذیری زیاد نداریم اگرچه انوشیروان محسنی بندپی، استاندار تهران تاکید دارد؛ باید موضوع مقابله با کانون‌های انتشار گرد و غبار به صورت ملی دنبال شود و در کنار آن هر استانی کانون‌های مستعد خود را شناسایی کند تا برای مقابله با این پدیده اقدامات لازم را انجام دهد، کیومرث کلانتری، مدیرکل محیط زیست استان تهران از وجود ۷۴ هزار هکتار از اراضی مستعد ایجاد گرد و غبار در این استان سخن گفته است، آن هم در شرایطی که مدت‌هاست از تصویب برنامه مقابله با پدیده گرد و غبار استان در کارگروه کاهش آلودگی هوا، همچنین وظایف دستگاهها در مقابله با این معضل می‌گذرد. به‌عبارتی باید گفت؛ هیات دولت آیین‌نامه اجرایی مقابله با پدیده گرد و غبار را در تیرماه سال ۹۵ مصوب کرده است که این آیین‌نامه تشکیل ستادهایی را برای مقابله با پدیده گرد و غبار، تبیین سیاست‌گذاری و ارائه راهکارهای اجرایی در سطوح مختلف ملی، منطقه‌ای و استانی پیش‌بینی کرده بود. براین اساس این ستادها برای نظارت و پیگیری اجرای برنامه‌های مقابله با گرد و غبار در کوتاه مدت و بلند مدت، مقابله با این پدیده و ایجاد هماهنگی بین سازمان‌ها و دستگاه‌های اجرایی تشکیل شدند. با این وجود اما همچنان زنگ خطر افزایش کانون‌های ایجاد گرد و غبار در استان تهران به گوش می‌رسد، هرچند که طبق اظهارات علی محمد طهماسبی، مدیرکل دفتر مقابله با پدیده گرد و غبار در استان تهران منطقه‌ای با ظرفیت فرسایش‌پذیری زیاد وجود ندارد، اما شاهد فرسایش‌پذیری کم و متوسطی در این استان هستیم. آنچه که شاید در دراز مدت موجب افزایش میزان کانون‌های تولید گرد و غبار شود. البته وی به این موضوع نیز اشاره کرده است که مسئله مهم در کشور گرد و غبار محلی بوده که این موضوع در استان تهران در مناطق شرق استان به ویژه ری و ورامین محسوس است. معادن شن و ماسه کانون‌های جدید با این وجود اما محسنی بندپی براین باور است که برداشت‌های گذشته از معادن شن و ماسه این زمین‌ها را نیز مستعد شکل گیری کانون‌های انتشار گرد و غبار در استان تهران کرده است، موضوعی که خود می‌تواند به ‌تدریج موجب شدت گرفتن این معضل شود. دریاچه نمک تهدیدی برای 4 استان از سوی دیگر برخی از کارشناسان براین باورند که تبدیل شدن دریاچه نمک قم به کانون بحرانی گرد و غبار یکی دیگر از تهدیدهایی است که علاوه بر سه استان قم، اصفهان و سمنان، تهران را نیز در معرض خطر وزش بادهای همراه با ذرات نمک قرار داده است. هرچند که مسعود باقرزاده کریمی مدیرکل دفتر اکوسیستم‌های تالابی سازمان حفاظت محیط زیست این وعده را داده است که امسال به دلیل بارش‌ها و رطوبت خاک شاهد وقوع پدیده گرد و غبار از سوی دریاچه نمک نخواهیم بود. به هر حال گرد و غبار در قالب پدیده‌ای مشکل‌ساز درحالی همچنان در بسیاری از استان‌ها و شهرهای کشور جولان می‌دهد که مدیرکل دفتر مقابله با پدیده گرد و غبار بیان کرده است؛ در دو سال گذشته نقشه راهی طراحی شده که برنامه‌ریزی و اقدامات بلندمدت در مورد شناسایی منشا داخلی و خارجی گرد و غبار به تفکیک استان‌ها انجام شده است، ضمن اینکه برنامه جامع مقابله با پدیده گرد و غبار مطابق برنامه ششم تا افق 1404 ارائه می‌شود همچنین برنامه تثبیت‌کننده هوای خاک نیز چالش‌برانگیز بود که ضمن ساماندهی، کمیته‌ای برای آن تشکیل شد که 73 پرونده در سه سطح مورد بررسی قرار گرفته است، اما اینکه ماحصل تمامی این اقدامات چه دستاوردی برای حل مشکل مذکور داشته ، موضعی است که اشاره‌ای به آن نشده است. طهماسبی هم تنها به این موضوع اشاره کرده است که برآورد خسارت‌های ناشی از گرد و غبار اوایل سال‌جاری آغاز شده که در آن به صورت پایلوت خسارات 6 استانی که بیشترین درگیری را دارند، برآورد می‌شود و در سطح ملی کمیته ملی، کمیته تخصصی و کارگروه‌های تخصصی، همچنین کارگروه‌های استانی پیش‌بینی شده که در استان تهران با کارگروه آلودگی هوای تهران یکی است. با این وجود ولی نباید از یاد برد که بخش عمده پدیده گرد و غبار به‌عنوان یکی از عوامل اصلی آلودگی هوای شهر تهران منشا داخلی دارد و راهکار اصلی مقابله با این پدیده مدیریت منابع آبی کشور با هدف مقابله با گرد و غبار است، موضوعی که سال گذشته وحید حسینی، مدیرعامل وقت شرکت کنترل کیفیت هوای تهران به آن اشاره کرده بود. از سوی دیگر باید به این موضوع نیز پرداخت که درمواردی شاهد هستیم دلیل وقوع گرد و غبار در کشور مربوط به ایران نیست و از سایر کشورها مانند؛ عربستان و عراق منشاء گرفته است. به این ترتیب که حتی گرد و غبار ابتدا مسیر جنوب، سپس غرب ایران را پیموده و به تهران رسیده است. در مجموع ولی آنچه که اهمیت دارد در گام نخست مهار کردن کانون‌های داخلی و در گام بعدی مقابله با منشا خارجی در این زمینه است، آنچه که نیاز به برنامه‌های دراز مدت و البته کوتاه مدت دارد و باید مدنظر قرار گیرد.