پنج شنبه, ۰۹ فروردين ۱۴۰۳ | ۱۷ رمضان ۱۴۴۵ قمری | ۲۸ مارس ۲۰۲۴ میلادی
هدر بالا
  1. عکس
پنج شنبه, ۰۵ اسفند ۱۳۹۵ ۲۲:۱۴
برای اینکه آوازه بازار وکیل و تیمچه های فرش آن را شنیده باشی؛لازم نیست که شیرازی باشی.روزگاری این تیمچه ها و حجره ها پر از هیاهوی خریداران و فروشندگان بود و در طول روز افراد بسیاری در این بازار تردد می کردند.فرش ایرانی ارزش و منزلت داشت و هر رج آن کلامی پر معنا بود.امروز از آن هیاهوها خبری نیست.
به گزارش پیام خبر، برای اینکه آوازه بازار وکیل و تیمچه های فرش آن را شنیده باشی؛ لازم نیست که شیرازی باشی. روزگاری این تیمچه ها و حجره ها پر از هیاهوی خریداران و فروشندگان بود و در طول روز افراد بسیاری در این بازار تردد می کردند. فرش ایرانی ارزش و منزلت داشت و هر رج آن کلامی پر معنا بود. امروز از آن هیاهوها خبری نیست.
هر ساعتی از روز که در این مکان پا بگذاری شاهد سکوتی سرد و بی روح هستی. این داستان تمام حجره های فرش فروشی بازار است. گویی بازار در خواب است اما؛ درد و دلهای زیادی دارد. در سایه رکود اقتصادی و کاهش توان خرید مردم، این فرش به کالایی لوکس تبدیل شده است و کمتر کسی به سراغ آن می رود؛ خواسته و یا ناخواسته. این اثر هنری تا چندی پیش یکی از ملزومات و جزو جدانشدنی زندگی ایرانیان بود.
در اکثر روزستاها می شد دارهای قالی را دید که قالی بافان با  چه عشق و انرژی به این کار مشغول بودند. نقش و نگارهایی که بر تار و پود قالی نشسته اند؛ حکایت زندگی افرادی است که روزهای خود را با زمزمه آرزوهایشان پشت دار قالی گذرانده اند و این حکایات را در لابلای این نقوش جا گذاشته اند. بی دلیل نیست که هر نقش قالی با آدمی حرف می زند.
فرش ها قصه گویانی هستند که داستان زندگی بافندگانشان را روایت می کنند. فرش ها سنگ صبور خالقانشان بودند و در دلشان اسرار زیادی را حمل می کنند.
این هنر کهن در طول سالیان، دستخوش اتفاقات فراوانی شده است و علل گوناگونی موجبات بی رونقی بازار آن را فراهم کرده است. فرش دستباف پس از نفت از مهم ترین صادرات غیر نفتی ایران محسوب می شود. عدم حمایت مسئولین و نبود کارگاه های مناسب، تغییر سلیقه مردم، سختی و بالا بودن هزینه های این هنر و ده ها دلیل دیگر موجب شده تا گرد بی مهری بر چهره این هنر اصیل ایرانی بنشیند.
رکود در بازار فرش دستباف
چندی پیش در خبرها آمده بود که امسال شیراز میزبان یازدهمین دوره المپیاد فرش دستباف است. حمید کارگر رئیس مرکز ملی فرش ایران در نشستی که به همین منظور برگزار شد در جمع خبرنگاران به تشریح و توضیح مشکلات پیش روی این هنر دستی و مواردی از قبیل پاره ای توضیحات در خصوص صادرات و المپیاد فرش دستباف پرداخت.
کارگر با بیان اینکه وضعیت فرش دستباف در سال های اخیر دچار افت و خیزهای متعددی شده است، گفت:فرش دستباف در وجوه مختلفی پررنگ بوده است؛ از جمله فرهنگ و هنر، ازرآوری و اشتغالزایی.
او کاهش صادرات فرش را معلول علل متعددی دانست و اظهار داشت:این امر متاثر از عوامل داخلی و خارجی است. ورود و ظهور کف پوش های متنوع، تغییر سبک زندگی شهروندان، ورود رقبایی همچون ترکیه، پاکستان و هندوستان به این عرصه و وقوع ناآرامی در کشورهای عربی بازار هدف از دلایلی هستند که باعث رکود این بازار شده اند.
رئیس مرکز ملی فرش ایران به خروج فرش دستباف از سبد خانگی اروپائیان را از دیگر علل رکود بازار فرش برشمرد و اذعان داشت:به دلیل افزایش قیمت این کالا در کشورهای اروپایی، فرش دستباف از سبد خانگی اروپائیان حذف و در زمره کالاهای لوکس قرار گرفته است.
یارانه ها عامل خروج فرش دستباف از چرخه زندگی روستائیان
کارگر در ادامه افزود:اکثر روستائیان پس از دریافت نقدینگی یارانه ها، دیگر تمایلی به فعالیت در این رسته نداشتند و از دایره فرش دستباف خارج شدند.
او یادآور شد:در این میان تاثیر تحریم ها بیشتر از سایر موارد به چشم می خورد. بازار آمریکا به عنوان قدیمی ترین و سنتی ترین بازار هدف فرش ایرانی که سالانه ۲۰۰ میلیون دلار واردات فرش ایرانی را به خود اختصاص داده بود؛ به دلیل تحریم این واردات به ۸۰ میلیون دلار و در نهایت در سال ۲۰۱۰ به صفر رسید. در حال حاضر سالانه ۳۰۰ میلیون دلار فرش به خارج کشور صادر می شود که در دهه گذشته این میزان ۵۰۰ میلیون دلار بوده است.
رئیس مرکز ملی فرش ایران در بخش دیگری از گفته های خود با بیان اینکه برخی بازار های هدف، به صورت غیر مستقیم تحریم را در مورد فرش ایرانی اِعمال کرده اند، گفت:دشواری نقل و انتقال، هزینه بالای حمل و نقل و بیمه کالا تحریم های غیر مستقیمی بود که بر کاهش بازار صادرات فرش ایرانی تاثیر گذاشت.
کارگر با ابراز امیدواری از به فرجام رسیدن برجام اظهار داشت:پس از اعلام برجام در دیماه ۹۴، شاهد از سرگیری صادرات فرش دستباف به کشور آمریکا بودیم که طی ۱۰ ماه گذشته ۶۹ میلیون دلار فرش دستباف به این کشور صادر شده است.
همچنین در ۱۰ ماه گذشته ۲۷۵ میلیون دلار فرش دستباف به وزن ۴ هزار و ۴۰۰ تُن به کشورهای خارجی صادر شده است که نسبت به همین زمان در سال گذشته ۱۹ درصد از نظر ارزشی افزایش داشته است. ضمنا فرش ایرانی به ۸۰ کشور جهان صادر می شود که آمریکا از لحاظ میزان واردات در راس آن قرار دارد. آلمان، انگلستان، فرانسه، ایتالیا، لبنان، کویت، امارات و قطر از دیگر خریداران قدیمی فرش ایرانی هستند.
او با اشاره به طرح و نقش منحصر به فرد فرش ایرانی گفت:کپی برداری از نقوش اصیل فرش ایرانی بیانگر این است که طرح فرش ایرانی در دنیا بی نظیر است. مرکز ملی فرش ایران اقدامات بسیاری را در زمینه جلوگیری از کپی برداری از طرح های ایرانی انجام داده است و در حوزه های مختلفی بسترهای حقوقی فراوانی را برای تملک این دارایی فرهنگی فراهم کرده است.
افشار فارس، منطقه جدید جغرافیایی فرش استان
رئیس مرکز ملی فرش ایران با بیان اینکه تاکنون ۴۰ منطقه جغرافیایی فرش به ثبت ملی رسیده است، تصریح کرد:۲۹ منطقه از این تعداد به ثبت جهانی رسیده است که گبه فارس، لری فارس، قشقایی، آباده، کشکولی و عرب فارس به ثبت ملی و گبه و قشقایی فارس به ثبت جهانی رسیده است.
کارگر افزود:منطقه جغرافیایی افشار فارس به تازگی مراحل اولیه را جهت ثبت ملی طی می کند. همچنین مهارت فرش بافی فارس به ثبت یونسکو رسیده است. فارس از نظر تراکم منطقه جغرافیایی فرش دارای بیشترین میزان در کشور است.
او با اشاره به اینکه سالانه ۳ میلیون متر مربع تولید فرش در کشور صورت می گیرد، بیان داشت:در حال حاضر به طور تقریبی ۱ میلیون قالی باف در کشور فعالیت می کنند که شامل ۷۰۰ هزار نفر قالی باف تمام وقت و ۳۰۰ هزار قالی باف پاره وقت می شود.
۲۰ درصد بیمه شدگان قالی باف نبودند
رئیس مرکز فرش ایران خاطر نشان کرد:تا سال ۹۳ تعداد ۴۸۰ هزار نفر تحت پوشش بیمه قالی بافان بودند که تنها ۸۰ درصد آنها قالی باف بودند. اما در دو سال گذشته اعتبار مصوب در این زمینه پاسخگوی بیمه قالیبافان نبوده  و در حال حاضر ۳۲۰ هزار نفر قالیباف زیرپوشش بیمه هستند.
کارگر اضافه کرد:امیدواریم در سال ۹۶ تعداد قالیبافان تحت پوشش بیمه به ۵۰۰ هزار نفر برسد و با توجه به اینکه در سال‌های گذشته افراد غیرقالیباف با استفاده از ترفندهایی از بیمه قالیبافی استفاده کرده‌اند، در حال حاضر سیستم پایش برای حذف بیمه این افراد راه‌اندازی شده است تا حق بیمه به بافندگان واقعی تعلق گیرد.
او با اشاره به اینکه امسال یازدهمین المپیاد فرش دستباف دردو مقطع دانش آموزی و دانشجویی به میزبانی شیراز برگزار می شود، گفت:این المپیاد در مقطع دانش آموزی در ۳ گرایش بافت، طراحی و رنگ رزی اجرا می شود  و در مقطع دانشجویی علاوه بر این گرایش ها، رفو و مرمت فرش نیز اضافه شده است.
رئیس مرکز فرش ایران گفت:این المپیاد در ابتدا در سطح استانی برگزار شده است که در مجموع ۱۷۱ نفر به مرحله کشوری راه یافته اند که از این تعداد ۹۵ نفر دانشجو و ۷۶ نفر دانش آموز هستند و طی ۲ روز با یکدیگر به رقابت می پردازند در نهایت ۲۱ نفر منتخب هر رشته انتخاب و معرفی می شوند.
می گفتند فلانی مثل قالی کرمانی است. همین یک جمله می تواند سندی بر این ادعا باشد که فرش دستباف یک سرمایه است. سرمایه ای که هیچگاه کهنه نمی شود و از ارزش آن نیز کاسته نمی شود.
با تمام مشکلات و مسائلی که در حوزه قالی ایرانی وجود دارد، آیا با از دست رفتن بسیاری از بازارهای هدف آیا می توان سکوت کرد و چاره ای نیافت؟ برای روشنایی چراغ حجره ها باید کاری کرد. دولت باید در این زمینه اقداماتی را انجام دهد. تبلیغات، تغییر سیاست های خارجی و تثبیت قیمت مواد اولیه و در نهایت کالای با ارزش فرش می تواند در رونق گیری مجدد این کالا موثر باشد.
برای روشنایی چراغ حجره ها باید کاری کرد. تعطیلی حتی یک کارگاه و شاید حتی یک دار قالی می تواند قصه ای غم انگیز باشد در مرگ یک هنر...

 

کد خبر 4390

 

دیدگاه ها

شما هم می توانید نظرات خود را ثبت کنید



کد امنیتی کد جدید